Diyetisyen Beyza Mekselyna Anonim, Ramazan ayında kronik hastalığı olan kişilerin sağlıklı beslenme ve oruç tutma bahisleri hakkında açıklamalarda bulundu. Bilim Sıhhat Haber Ajansı’na açıklamalarda bulunan Anonymous, diyabet, kalp, kanser, karaciğer, pankreas, böbrek ve mide rahatsızlıkları bulunan bireylerin oruç tutmasına ilişkin değerli uyarı ve açıklamalarda bulundu.
İşte Diyetisyenlerden Kronik Hastalara Uyarılar
Diyabet Hastaları: Özellikle insülin kullananlar ve tip 1 diyabeti olanlar oruç tutmamalıdır. İnsülin tedavisi, düzenli ana ve ara öğünlerin esas olduğu bir tedavi şeklidir. Ağızdan ilaç kullanan hastalarda öğünler düzenli olarak yapılmalıdır. Diyetisyen kontrolünde karbonhidrat sayımı kesinlikle yapılarak öğün kontrolü sağlanmalıdır. Çok tatlı yiyeceklerden kaçınmalı ve tatlı ihtiyaçlarını mümkün olduğunca meyveden karşılamalıdırlar. 2 ana öğün ve 1 ara öğün ile beslenmesi gereken uyku düzeni diyabet hastalarında oldukça değerlidir.
Kalp Hastaları: Koroner arter hastalığına bağlı kalp krizine bağlı kalp yetmezliği olan hastalarda, kontrolsüz hipertansiyonda ve zamanında tedavi edilmemiş kalp kapağı hastalıklarında istenmeyen bir durumdur. Bu hastaların kullandığı idrar söktürücü ilaçlar vücuttan su ve tuz kaybına neden olur. Sıvı alamadığı için vücuttaki damar içi sıvı hacmi azalır ve bunun sonucunda kalp kasının kanlanması daha da azalır ve kalp ile ilgili sorunlar ağırlaşır. Tuz kullanımına kesinlikle dikkat etmelidirler.
Kanserli hastalar: Kemoterapi alan kanser hastalarında bulantı ve iştah kaybı sık görülür. Bu kişilerin oruç tutması uygun değildir. Bu kişilerde aslında vücudun tuz ve sıvı stabilitesi kullanılan ilaçlardan olumsuz etkilenir. Sıvı ve minerallerin ağızdan uzun süre alınmaması tehlikeli tablolara neden olur. Bu hastalarda kilo kaybı yaygın olduğu için uzun süre yemek alınmadığında vücudun şeker depoları da yetersiz olduğundan kan şekerinde önemli düşüşler olabilir. Hastalığı kontrol altında olmayan ve kemoterapi alan onkoloji hastaları oruç tutmamalıdır.
Karaciğer Hastaları: İlerlemiş karaciğer hastalarında yani karaciğer sirozu olan hastalarda yorgunluk şikayetleri yaygın olduğu için oruç tuttuklarında yorgunlukları artacaktır. Uzun süreli açlık da kan şekerinde önemli düşüşlere neden olabilir. Bu nedenle tedavi gören karaciğer hastalarının oruç tutması kesinlikle doğru değildir. 1. ve 2. derece karaciğer yağlanması olan ve ileri bir dönemi olmayan hastalar diyetisyen kontrolünde oruç tutabilir. Uzun süreli oruç, atıkların vücuttan atılmasına ve organ çevresindeki yağın azalmasına yardımcı olur. Mümkünse az yağlı bitkisel yağları tercih etmeli, fazla şeker karaciğerde yağ olarak depolanacağı için aşırı şeker tüketiminden uzak durmalıdırlar.
Pankreas Hastaları: Pankreas hastalıkları için oruç tavsiye edilmez. Yeni gelişen (akut) pankreatitli hastalar halihazırda hastanede tedavi görmektedir. Kronik pankreatitli hastalarda pankreasın yaklaşık %90’ı harap olur. Bu kişiler yiyecekleri güçlükle ve ilaçla sindirebilirler. Bu nedenle uzun süre aç kalmadan küçük ve çok öğünler şeklinde beslenebilir. Uzun süre aç kalmaları ve birden fazla yemek yemeleri uygun olmadığında oruç tutamazlar.
Böbrek Hastaları: Böbrek yetmezliği olan hastalar sıvı kaybına karşı çok hassas oldukları için aç kaldıklarında böbrek yetmezliği daha da kötüleşir. Ek olarak, bu bireylerde yüksek düzeyde potasyum tuzu yaygındır. Sıvı alımının olmaması nedeniyle az miktarda idrar daha da azalırsa, kan potasyum maliyetleri çok yükselebilir ve ölüme neden olabilir. Bu kişilerde anemi yaygındır. Anemi ve sıvı eksikliği birleşerek kalp yetmezliği belirtilerini artırabilir. Diabetes mellitusta sık görülür.
Mide Hastaları: Gastrit, ülser dispepsisi olan hastalar oruç tutabilir. Reflü hastaları diyetisyene danışarak oruç tutabilirler. Ramazan ayında günde 2 öğün yemek, asit fazlalığı olan kişilerde mide uzun süre boş kaldığında asit şikayetlerini artırabilir. Bunlar doktor kontrolünde mide koruyucular kullanılarak önlenebilir. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
